Moeite met kritiek
Het is niet makkelijk om zowel kritiek te geven als te ontvangen, wij mensen zijn sociale organismen en vinden het dus belangrijk wat anderen mensen van ons vinden. Hoe kan het dan dat de een er meer moeite mee heeft dan de ander? Dit komt door veel verschillende factoren, de een heeft er van nature meer moeite mee dan de ander. Ook hebben verschillende psychologische factoren er mee te maken bijvoorbeeld, persoonlijke overtuigingen, hoe je bent opgegroeid, voorgaande ervaringen etc. Kijk dit filmpje als je meer wil weten over waarom kritiek je zo kan raken:
Kortom er zijn veel verschillende redenen waarom iemand moeite met kritiek geven en ontvangen kan hebben, maar hoe kunnen we er beter mee omgaan? Daar geven we je in deze tekst een aantal tips en trucs voor zodat je ze zelf in praktijk kan brengen.
Kritiek ontvangen
Of kritiek nou terecht of onterecht is willen we er altijd zo assertief mogelijk mee omgaan, maar hoe doen we dat? Als eerste moet je zo reageren dat je gevoel van eigenwaarde er niet door afneemt en er dus geen conflict ontstaat, wat kun je dan beter niet doen?
- Heel defensief reageren.
- Een tegenaanval inzetten.
- Overdreven in verontschuldiging schieten.
- Een drama laten ontstaan door bijvoorbeeld te roepen ‘ik doe ook nooit iets goed’.
- Ontkennen als kritiek terecht is.
Het is oké om fouten te maken. Weet wel dat dit geen excuus is voor een fout, maar het zal je waarschijnlijk helpen om de instinctieve reacties zoals hierboven te relativeren. De kritiek gaat ook vaak niet over jou als persoon maar over iets dat je juist wel of niet hebt gedaan, dus is het niet persoonlijk maar meer tip van wat beter kon. Met deze gedachte in je achterhoofd zal het makkelijker zijn om kritiek te ontvangen.
Nu je weet wat je beter niet kan doen is gaan we nu bespreken wat je het beste kan doen om kritiek goed te ontvangen.
- Luister goed naar de kritiek. Zorg dat je goed weet waar het over gaat.
- Als het niet duidelijk is vraag om verduidelijking.
- Als je niet weet hoe je moet reageren geef dat dan aan. Zeg dan bijvoorbeeld ‘het overvalt me’
- Ga na of je de kritiek terecht of onterecht vindt. Vraag daar ook wat tijd voor ook om de eerste reactie voor jezelf te bepalen.
- Geef aan waar je het wel en niet mee eens bent.
- Laat weten wat het met je doet om deze kritiek te horen
- Als kritiek terecht is bied je je verontschuldiging aan.
Wanneer je je aan deze punten houdt zal je ondervinden dat kritiek ontvangen makkelijker wordt en je er dus ook minder moeite mee krijgt.
Kritiek geven
Wanneer je kritiek hebt en je het effectief wil verwoorden naar diegene dan is het belangrijk dat je je woorden goed uitkiest. Bij het geven van kritiek houdt dan rekening met de volgende basisregels.
- Spreek vanuit de ik vorm,
- Benoem concreet de situatie of het werk waar je op reageert: val nooit de hele persoon aan als je kritiek hebt.
- Wees zo specifiek mogelijk en geef voorbeelden.
- Zeg direct en ronduit wat je bedoelt. Vermijd woorden als ‘zoiets, ‘mogelijk’ en ‘misschien’.
- Ga na of de ander snapt wat je bedoelt.
- Geef aan wat je anders zou willen of hoe het beter kan volgens jou.
- Geef de ander de kans om te reageren.
Het is belangrijk om bij het geven van kritiek een duidelijke boodschap te hebben, vaak willen we onze kritiek verzachten door er omslachtig over te praten. Dit helpt niemand verder, voor jou is het al een oncomfortabel gesprek en de ander weet nog steeds niet waar hij aan toe is. Wanneer kritiek duidelijk wordt verwoord dan kunnen jullie beiden snel naar een constructieve oplossing werken.
Ook is het belangrijk dat je niet vraagt maar verteld. Wanneer we kritiek geven stellen we er vaak een vraag bij zoals: “vind je ook niet dat …”, “kan … Dat niet doen” etc. Dit is indirect en komt al snel verwijtend over. De tip hierbij is houdt het zo dicht mogelijk bij jezelf en zeg bijvoorbeeld, “ik vind dat …” of “naar mijn mening…”. Zo komt het dus minder verwijtend over en kan de ander dit ook niet in twijfel trekken, omdat dit iets is wat jij vindt.
Hopelijk hebben deze tips jou geholpen om beter kritiek te ontvangen en te geven. Voor meer informatie kunt u klikken op deze link